เคยสงสัยไหมว่าหน้าที่ของผู้ตรวจสอบบัญชีมีแค่ไหน แต่ตรวจสอบอย่างเดียวหรือทำอย่างอื่นด้วย บอกเลยว่าไม่ใช่ ยังมีงานย่อยให้รับผิดชอบนอกเหนือจากการดูและบัญชีและงบการเงิน แต่จะมีอะไร หรือมีขอบข่ายแค่ไหนเราจะพาไปหาคำตอบ
ขอบข่ายการทำงานของผู้ตรวจสอบบัญชี
แบ่งเป็นหน้าที่หลักและหน้าที่รอง ดังนี้
1. หน้าที่หลัก
การปฏิบัติหน้าที่ของผู้ตรวจสอบบัญชีส่วนใหญ่มี ดังนี้
- ตรวจสอบงบการเงินว่าตรงกับการบันทึกลงในบัญชีหรือไม่ หากไม่ต้องแจ้งกับทางผู้ว่าจ้างดำเนินการแก้ไข
- ครอบคลุมเกือบทุกหน้าที่เกี่ยวกับการเงิน เช่น การวางแผน ประเมินสถานการณ์ จัดการภาษี
- หาแนวทางประหยัดงบประมาณด้านต่าง ๆ อย่างมีประสิทธิภาพ
- มีส่วนร่วมในการวางแผนป้องกันการฉ้อโกง
- ตรวจสอบการจ่ายภาษีว่าจ่ายถูกต้องตามเวลาหรือไม่
- ดูแลบัญชีการเงินที่นำมาหมุนเวียนในบริษัทและหนี้สินต่าง ๆ (ของบริษัทผู้ว่าจ้าง)
- ตรวจสอบข้อมูลที่ผิดพลาด และแจ้งแก่เจ้าของกิจการ เพื่อดำเนินการแก้ไข อาจแนะนำแนวทางแก้ไขร่วมด้วย
2. หน้าที่รอง
สำหรับผู้ตรวจสอบบัญชีมืออาชีพจำเป็นต้องทำหน้าที่อื่น ๆ เพื่อให้กระบวนการตรวจสอบเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ดังนี้
- ทำความเข้าใจธุรกิจ ก่อนทำการตรวจสอบหรือดำเนินการใด ๆ ควรศึกษาธุรกิจของเจ้าของกิจการว่าเป็นยังไง เป้าหมายใหญ่แค่ไหน ต้องการอะไรเป็นหลัก
- วางแผนการตรวจ หากต้องการปฏิบัติหน้าที่อย่างราบรื่นต้องเริ่มจากการวางแผนอย่างเป็นระบบ ลดขั้นตอนไม่จำเป็น เพิ่มประสิทธิภาพส่วนอื่น ๆ
- งานอื่น ๆ ตามการมอบหมายของเจ้ากิจการ
คุณสมบัติที่ดีของผู้ตรวจสอบบัญชี
สำหรับคุณสมบัติหลักของผู้ตรวจบัญชีจะต้องผ่านการตรวจสอบจากกรมพัฒนาการค้า สภาอาชีพบัญชี หรืออื่น ๆ ก่อนจึงจะปฏิบัติงานได้ แต่ขณะเดียวก็จำเป็นต้องมีคุณสมบัติเอื้อประโยชน์ต่อคุณภาพงาน ดังนี้
- มีจรรยาบรรณ: ผู้ตรวจสอบบัญชีต้องไม่แพร่งพรายข้อมูลของบริษัทที่ตนทำงานอยู่อย่างเด็ดขาด โดยเฉพาะข้อมูลที่เป็นความลับ ยกเว้นจะได้รับอนุญาตเท่านั้น ไม่ปลอมแปลงเอกสารเพื่อประโยชน์ส่วนตน
- ซื่อตรง ไม่ขึ้นกับใคร: การทำงานเป็นผู้ตรวจบัญชีไม่ควรตัดสินใจโดยไม่เอนเอียงไปยังฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ต้องมีความเป็นกลาง หรืออาจเป็นคนนอกที่ไม่มีส่วนได้ส่วนเสียในธุรกิจ
- ไม่ทิ้งงาน: ผู้ตรวจสอบต้องพร้อมปฏิบัติหน้าที่ทุกเมื่อที่ได้รับมอบหมาย ไม่ทิ้งงานกลางคันหากไม่มีเหตุผลอันสมควร
- มีความรู้ความสามารถ: ครอบคลุมงานด้านการเงินหรือเกี่ยวข้องกับบัญชีเกือบทุกด้าน และเข้าใจกระบวนการการทำงานที่ถูกต้อง
เห็นหรือไม่ว่าหน้าที่ของผู้ตรวจสอบบัญชีไม่ได้มีขอบข่ายแค่การตรวจสอบบัญชีเพียงอย่างเดียว แต่หน้าที่อื่น ๆ ที่จำเป็น เช่นวิเคราะห์ความผิดพลาด วางแผน ตรวจสอบการจ่ายภาษี ฯลฯ ร่วมด้วย นอกจากนั้นสำหรับผู้มีความสามารถยังต้องทำหน้าที่อื่น ๆ เพิ่มเติม เพื่อพัฒนาตัวเอง ช่วยให้งานออกมามีประสิทธิภาพมากขึ้น ดังนั้นจึงสรุปได้ว่าคนที่ทำงานด้านนี้ได้ต้องเก่งจริงและมีใจรัก